№28, 09.07.2015 Буни билиб қўйинг!
МУЗҚАЙМОҚ ФОЙДАЛИМИ ЁКИ…
Музқаймоқни хуш кўрмайдиган боланинг ўзи бўлмаса керак. Баъзи ота-оналар болалари шамоллаб қолмаслиги ва тишлари оғримаслиги учун музқаймоқ бермайдилар. Музқаймоқни аёллар ҳам қоматлари бузилишидан қўрқиб кам истеъмол қиладилар. Аммо врачларнинг таъкидлашларича, музқаймоқнинг зарарли эканлиги уйдирма экан. Музқаймоқ томоққа ва тишларга зарар етказмайди.
Музқаймоқ соғлом одам учун фойдали
Кексаю ёш бирдек музқаймоқни хуш кўришлари бежиз эмас. Чунки, музқаймоқ тайёрлаш учун ишлатиладиган сут маҳсулотлари таркибида асаб тизимини тинчлантирувчи, кайфиятни кўтарувчи ва уйқусизликка барҳам берувчи табиий транквилизаторсимон моддалар мавжудлиги аниқланган.
Сиз музқаймоқни тонналаб есангизгина семириб кетасиз. Бундан ташқари, парҳездагилар ва семиришдан азият чекаётганлар учун музқаймоқ тақиқланган эмас. Асосийси уни муқобиллаштирилган озуқангизнинг бир қисмига айлантириш кифоя. Масалан, музқаймоқ егингиз келса, бугунги қатиқдан воз кечинг. Музқаймоқ эса фойдали, жуда! Унда тўлиқ оқсиллар, суягимиз учун керакли кальций, мускул ва тўқималаримиз учун зарур фосфор, кўплаб витаминлар, жумладан, инфекциялар билан курашда иммунитет оширувчи А витамин бор.
Шундай музқаймоқлар борки, уларнинг таркибида ёғ умуман йўқ. Қолаверса, ҳар бир музқаймоқ ўрамида унинг таркиби ва калориялари кўрсатилиши шарт. Бу албатта, парҳез назоратини енгиллаштиради.
Тан олиш керак, ҳамма ишлаб чиқарувчилар ҳам музқаймоқ сифати ҳақида қайғуравермайдилар. Кўпинча углеводлар ортиқча бўлади (ванил ва шакар ҳисобига), маргарин ҳам қўшишлари мумкин (юқорироқ ҳароратда музқаймоқ шаклини йўқотмаслиги учун) ва бошқалар. Айнан шулар семиришга сабаб бўлади. Демак, ширинлик кўп қўшилган музқаймоқни ҳаддан ортиқ емасангиз, ҳеч қандай семиришга олиб келмайди.
"Энг маззали ва сифатли маҳсулот сутдан эмас қаймоқдан қилинади..."
Мазасидан музқаймоқ сутдан ёки қаймоқдан қилинганини ажратиб бўлмайди. Айнан сут ҳар қандай музқаймоқнинг асоси ҳисобланади. Ишлаб чиқарувчининг вазифаси керакли ёғлиликдаги маҳсулотни тайёрлаш. Масалан, пломбир 12-15% ёғликка эга бўлиши керак. Бунга эришиш учун турли ёғ манбалари - қаймоқ, сариёғ, сувсизлантирилган сут ёғидан фойдаланадилар. Сифатли музқаймоқ - стандарт талабларига жавоб берадиган музқаймоқ саналади. Масалан, "Сутли музқаймоқ, пломбир, қаймоқли. Умумий техник шартлари"да ёзилишича, бу турдаги музқаймоқларда ўсимлик ёғи бўлиши мумкин эмас.
Демак, музқаймоқ тайёрлаш технологиясига амал қилинса, бас.
"Диабетикларнинг ейиши таъқиқланган"
Бугунги кунда музқаймоқ тайёрловчилар диабетикларни ҳам унутмаяптилар. Ёғлилиги ва ширалилиги турлича маҳсулотлар ишлаб чиқарилмоқда. Диабетиклар учун музқаймоқларга қўйилган шартлар ДСТларда ҳам кўрсатилган. У ерда бундай музқаймоқларга махсус белги қўйилиши талаб қилинган, унинг таркибида шакар бўлмаслиги керак. 2-3 ой сақлаш мумкин. Аммо ростини айтганда, юртимиз дўконларидан бундай музқаймоқларни топиш қийинроқ.
"Музқаймоқ ширин бўлиши керак..."
Дунёда аллақачон саримсоқ, гўшт ва ҳатто саккизоёқ сиёҳи таъмли музқаймоқлар сотилмоқда. Биз музқаймоқ ширин десеертлигига кўникиб қолган бўлсак-да, унинг сифатига у қадар эътибор бермаймиз. Бу эса сифатсиз музқаймоқлар кўпайишига сабаб бўлмоқда. Аслида ишлаб чиқарувчи ўз маҳсулотини "Ўздавстандарт"да тасдиқлатиб, ҳужжатларда сифат стандартлари кўрсатилса, бу маҳсулот ҳақиқий музқаймоқ ҳисобланади.
"Уч ёшгача бўлган болалар ейиши мумкин эмас..."
Агар болангиз сиз берган ҳар қандай овқатни енгил ҳазм қилса, бунда ҳеч қандай муаммо йўқ. Аммо бир томони бор: 6 ёшгача бўлган болалар иммунитети жуда куч билан ишлайди ва совуқ унга зарар келтириши мумкин. Шунинг учун болаларга эриган музқаймоқ бериш мақсадга мувофиқ. Унга мураббо ёки шунга ўхшаш бирор нарса қўшиб берилса, янада яхши. Албатта, бу гапларнинг ҳаммаси табиий музқаймоққа тааллуқли.
Бугунги кунда дўконларда кўплаб классик ҳеч қандай мева қўшилмаган сутли, қаймоқли, пломбир музқаймоқлар тавсия этилмоқда. Е-ингридиентисиз музқаймоқлар ҳам бор. Уни катталар ҳам болалар ҳам бирдай қўрқмасдан истеъмол қилиши мумкин.
"Музқаймоқ кареисга олиб келади..."
Кўпинча музқаймоқ еганларида ёқимсиз ҳис туядиганлар шундай ўйлашади. Аслида бу одамнинг тишларида муаммо борлигини кўрсатади. Музқаймоқ бошқа муаммо келтириб чиқариши мумкин - агар иссиқ овқат, чой ёки кофедан кейин дарҳол музқаймоқ ейилса, тиш эмалида дарзлар пайдо бўлади. Музқаймоқ кариес келтириб чиқариш эҳтимоли эса, жуда кам, чунки у дарҳол ютилади, оғизда кўп турмайди. Бу жиҳатдан конфетлар зарарлироқ, улар узоқ сўрилади ва тишларга ёпишади ва кариесга олиб келиши мумкин.
Хулоса
Ҳамма нарсада меъёрга риоя қилиш керак. Баъзи бир қоидаларга риоя қилган ҳолда иссиқ кунда жонимизга оро кирадиган бу ширинликдан ўзингизни ва фарзандларингизни маҳрум этманг-да уни меъёр билан истеъмол қилиб боринг.
Интенет манбаалари асосида
УМИДА тайёрлади.
|